خرید ظروف پخت و پز مناسب برای آشپزخانه، یک سرمایه گذاری محسوب می شود، چرا که به صورت روزانه از آن ها استفاده می کنیم و آن ها تأثیر مستقیمی در سلامتی ما دارند. اما یکی از سخت ترین قسمت ها برای تعیین بهترین نوع قابلمه علاوه بر پخت و پز آسان، تعیین ایمنی و طول عمر آن است. سرویس قابلمه سرامیکی یا گرانیتی، کدام بهتر است؟
اگر برای خرید قابلمه گرانیتی و یا سرامیکی تردید دارید این مقاله رو مطالعه کنید تا خریدی مطمعن تر داشته باشید.
در ابتدا قابلمه گرانیتی را معرفی می کنیم که از چه موادی ساخته شده است؟
معایب و مزایای استفاده از آن چیست؟
آیا این قابلمه ها برای پخت و پز ایمن هستند؟
طول عمر و ماندگاری بالایی دارند؟
قابلمه های گرانیتی از جنس آلومینیوم یا فولادی ساخته شده و پوشش گرانیتی داخلی آنها با استفاده از مواد مختلفی از جمله سیلیکون، تیتانیوم و نانومواد تهیه می‌شود. این پوشش ها به دلیل مقاومت بالا در برابر خراشیدگی، سایش و حرارت، برای پخت و پز غذا بسیار مفید هستند.
استفاده از پوشش گرانیتی داخلی در قابلمه های گرانیتی، باعث می شود که غذا نچسبد و سریعتر پخته شود، همچنین این پوشش به غذاها اجازه می دهند که در حرارت بالا و با بخار، پخته شوند وغذا عناصر مغذی خود را حفظ کنند.
در عمل، پوشش گرانیتی داخلی اغلب شبیه به پوسته یا پوششی بسیار نرم است که برای جلوگیری از چسبیدن غذا به قابلمه غذا استفاده می شود. هرچند که این پوشش ها برای مصارف خانگی بسیار مفید هستند، اما در صورت استفاده بیش از حد از آنها ممکن است پوشش قابلمه خراب شود و در نتیجه قابلمه نیز آسیب ببیند.
یکی از اصلی ترین سوالات کاربردان این است که آیا قابلمه های گرانیتی برای پخت و پز سالم و ایمن هستند؟
با توجه به اینکه هسته و زیر ساخت ظروف گرانیتی آلومینیوم است بسیاری از افراد نگران هستند که آیا حین پخت و پز در قابلمه های گرانیتی مواد مضر و سمی وارد غذای آن ها می شود یا نه و اغلب اوقات ناآگاهی در این مورد باعث تردید در خریدن یا نخریدن این وسایل آشپزی آسان و کارآمد می شود.
تمامی این موارد باعث شد قابلمه های بدون رنگ گرانیت، با پوششی مقاوم و فاقد PFOA و PTFE به بازار عرضه شوند که حتی پخت و پز بدون روغن و کره را هم میسر نموده اند.
امروزه وسایل آشپزخانه گرانیتی از هسته آلومینیوم با یک روکش شیشه ای ساخته می شوند، این چیز جدیدی نیست زیرا بسیاری از وسایل آشپزی برای هدایت گرما به یک هسته آلومینیومی متکی هستند. روکش گرانیت بی اثر و عاری از مواد شیمیایی مضر بوده و خاصیت غیر متخلخل، غیر قابل واکنش و نچسب قدرتمندی دارد. این عوامل باعث شده که این ظروف با هیچ نوع ماده غذایی حتی مواد اسیدی تعامل برقرار نکرده و خاصیت و عطر و طعم طبیعی غذا حفظ شود.
در حالت کلی، پوشش گرانیتی داخلی قابلمه‌ها برای سلامتی انسان ضرر ندارد و برای استفاده در آشپزخانه‌های خانگی ایمن هستند. این پوشش‌ها از مواد غیر سمی تهیه شده‌اند و معمولاً با استفاده از تکنولوژی‌های پیشرفته و استانداردهای بین‌المللی تولید می‌شوند. همچنین برخی قابلمه‌های گرانیتی با تاییدیه‌های مانند FDA و LFGB به بازار عرضه می‌شوند که این تاییدیه‌ها نشان می‌دهند که این محصولات برای استفاده در آشپزخانه و مصرف غذایی ایمن هستند.
اما باید توجه داشت که قابمله های گرانیتی نیز مانند هر محصول دیگری، با کیفیت و مشخصات یکسان تولید نمی‌شوند. برخی شرکت‌های تولیدکننده ممکن است از مواد کم‌کیفیت و یا شیمیایی‌های ضد چسب که ممکن است برای سلامتی مضر باشند، استفاده کنند. لذا برای اطمینان از سلامت و ایمنی قابلمه‌های گرانیتی، بهتر است از برندهای معتبر و با اعتبار خریداری کنید و در زمان خرید، برچسب محصول و تاییدیه‌های مرتبط را بررسی کنید.
طول عمر قابلمه گرانیتی چقدر است؟
قابلمه های گرانیتی تلفیقی از سرامیک و تفلون هستند، یعنی خاصیت نچسب بودن را از تفلون و خاصیت مقاوم بودن که به واسطه دانه های پراکنده سرامیک در لابه لای روکش ایجاد شده است، را از قابلمه های سرامیکی به ارث برده اند. به همین خاطر خاصیت نچسب بودنشان دارای ثبات و طول عمر بالایی دارند. اما باز هم همه چیز به شما و نحوه مراقبت کردنتان بستگی دارد. با رعایت چند نکته ساده شما می توانید بیشتر از ده سال بدون هیچ نگرانی و دغدغه ای از این ظروف آسان پز استفاده کنید. مهمترین نکات مراقبتی قابلمه های گرانیتی عبارتند از:
- استفاده از ظروف آشپزی چوبی یا پلاستیکی برای هم زدن یا سرو مواد غذایی
- استفاده از پد یا اسکاچ نرم حین شستشوی دستی
- خودداری از قرار دادن قابلمه خالی به مدت طولانی در معرض حرارت
- خودداری از ایجاد تغییر حرارت ناگهانی مانند برداشتن قابلمه از روی شعله و قرار دادن آن در آب سرد و بالعکس
مزایای قابلمه گرانیتی
- از آنجایی که خاصیت نچسب بودن در این ظروف بسیار بالاست، آشپزی با این قابلمه ها بسیار آسان است
- روکش کار شده روی قابلمه های گرانیتی بسیار مقاوم بوده و در برابر مواد اسیدی هیچ واکنشی از خود بروز نمی دهد.
- وسایل آشپزی گرانیتی دنیای مدرن، از رنگ و هر گونه مواد شیمیایی که ممکن است بر سلامتی تأثیر بگذارد، مبراست.
- اگر به دنبال ظرفی هستید که غذا به راحتی برگردد، این ظروف عالی هستند.
- فولاد کربن یا هسته آلومینیوم به سرعت گرم می شود و مهم تر از آن، گرما را به طور مساوی توزیع می کند و این می تواند زمان پخت و پز را سرعت ببخشد.
- به راحتی و بدون هیچ نگرانی و استرسی می تواند این ظروف را در فر قرار دهید.
- سطح صاف و صیقلی آن امکان شستشوی آسان آن را فراهم می کند.
- به خاطر نچسب بودن، می توانید هنگام پخت و پز روغن کمتری مصرف کنید. این باعث می شود که این قابلمه شریک خوبی برای افرادی باشد که زندگی سالم را دنبال می کنند.
- این ظروف سبک هستند و این عامل پخت و پز، شستشو و حمل و نقل را برای شما آسان تر می کند.
معایب ظروف گرانیتی:
مانند هر محصول دیگری، ظروف گرانیتی نیز دارای معایبی است که به آنها اشاره می کنیم. این ظروف برای اجاق گاز شیشه ای مناسب نیستند زیرا می توانند شیشه را بشکنند. برخلاف محصولات یا نسخه های قدیمی که لایه های ضخیم تری دارند، گرانیت های مدرن بسیار نازک هستند که از حفظ گرما در آنها جلوگیری می کند. ظروف گرانیتی شکننده هستند و باید با احتیاط استفاده شوند تا لعاب خراشیده نشود. هنگام آشپزی باید از قاشق چوبی یا پلاستیکی استفاده شود. اگرچه بسیاری از تولیدکنندگان ادعا می کنند که ظروف گرانیتی آنها نچسب است، اما با گذر زمان غذای طبخ شده در این قابلمه ها به کف قابلمه می چسبد.
در مرحله بعدی قابلمه سرامیکی را بررسی می کنیم:
قابلمه های سرامیکی در دهه 1960 به دلیل خواص نچسب و مواد شیمیایی کمتری نسبت به ظروف با روکش تفلون محبوب شدند. متأسفانه، طبق گفته FDA، به دلیل لعاب و کوره استفاده شده، احتمال زیادی وجود دارد که ظروف سرامیکی سنتی به سرب آلوده شوند. با این حال، ظروف آشپزی سرامیکی مدرن ساخته شده بر اساس دستورالعمل های FDA بدون سرب هستند و آن را برای پخت و پز روزمره ایمن و مناسب می کند.
ظروف با روکش سرامیکی: این ظروف دارای پایه آلومینیومی پوشش داده شده با لعاب سرامیکی هستند و رایج ترین ظروف سرامیکی موجود در بازار هستند.
ظروف سرامیکی کامل: برای ساخت ظروف سرامیکی قوی ابتدا خاک رس و آب را با هم مخلوط می کنند. و پس از ریختن این مخلوط در قالب برای پخت در فر قرار داده می شود. به همین دلیل است که گاهی اوقات به ظروف پخت و پز سرامیکی جامد به عنوان ظروف پخت و پز می گویند. پس از اتمام فرآیند پخت، آن را در لعاب شیشه فرو می‌برند که باعث می‌شود در برابر لک و چسبندگی مقاوم باشد.
مزایای استفاده از ظروف سرامیکی:
روکش نچسب این نوع ظروف باعث راحتی شستشو می شود.
- از آنجایی که غذا به راحتی نمی چسبد، می توانید از روغن کمتری هنگام پخت استفاده کنید. باعث می شود زندگی سالمی مصرف کمتر چربی داشته باشید.
- ظروف با روکش سرامیکی سبک تر از چدن هستند. این ماده غیر واکنشی است و در رنگ ها و طرح های مختلف موجود است، اما تاثیری بر طعم و بوی غذای شما نخواهد داشت.
- یکی دیگر از مزایای ظروف سرامیکی صرفه جویی در زمان است زیرا به سرعت گرم می شوند. و از آنجایی که ظروف سرامیکی دمای مناسبی دارند، می توانید انتظار یک غذای کاملاً پخته را داشته باشید.
معایب استفاده از ظروف سرامیکی
- این ظروف برای پخت و پز با حرارت بالا مناسب نیستند.
- ظروف با روکش سرامیکی با قاشق های فلزی سازگار نیست زیرا ممکن است به پوشش داخلی آنها آسیب برساند. قاشق های پلاستیکی یا چوبی برای استفاده از این ظروف توصیه می شود. اما با این حال ظروف سرامیکی مستعد خط و خش هستند.
۱- تفاوت کارایی قابلمه گرانیتی با سرامیکی
هنگام خرید ظروف، یکی از مواردی که اکثر مردم به آن توجه می کنند کیفیت محصول است. خوشبختانه، وقتی ظروف گرانیتی و سرامیکی باکیفیت می‌خرید، مطمئناً قبل از ورود به بازار، آزمایش تخم مرغ یا نیمرو را پشت سر می‌گذارند. ظروف گرانیتی و سرامیکی در جلوگیری از چسبیدن غذا موثرتر هستند.
از آنجایی که هر دو نچسب هستند، می توان گفت که به راحتی شسته می شوند. به علاوه، می توانید غذاهای سالم تری برای خانواده خود بپزید، زیرا نیازی به استفاده از روغن زیادی ندارید.
می توانید با خیال راحت سس گوجه فرنگی را در ظروف گرانیتی و سرامیکی بپزید. به دلیل پوششی که دارند، حتی اگر از مواد اسیدی استفاده کنید، طعم و بوی غذای شما تغییر نمی کند. به علاوه، هر دو اجاق گاز کارآمد هستند که در زمان و انرژی شما صرفه جویی می کنند. با این حال، این یک ظروف سرامیکی جامد است که حتی پس از خاموش شدن منبع حرارت می تواند گرمای خوبی را حفظ کند.
۲- تفاوت ایمنی قابلمه سرامیکی و گرانیتی
سرب، PFOA و PTFE سه چیز هستند که به دلیل ماهیت شیمیایی و خطرات احتمالی آنها در ظروف آشپزی خود نمی خواهید. خوشبختانه، می توانید ظروف سرامیکی و گرانیتی را عاری از این مواد شیمیایی مضر تهیه کنید. هنگام خرید ظروف جدید، مطمئن شوید که بدون سرب، بدون PFOA و PTFE باشد. به این ترتیب، حتی اگر به طور تصادفی از حرارت بیش از حد برای تابه خود استفاده کنید، دیگر لازم نیست نگران سموم موجود در غذا باشید.
۳- تفاوت دوام و مقاومت ظروف سرامیکی و گرانیتی
ظروف گرانیتی و ظروف سرامیکی از نظر دوام بسیار شبیه به هم هستند. انداختن آنها از ارتفاع ممکن است آنها را خراش دهد. همچنین استفاده از ظروف فلزی در این ظروف و قرار گرفتن طولانی مدت در معرض حرارت بالای شعله نیز به پوشش آسیب می رساند. همانطور که گفته شد، مهم نیست که این دو نوع ظروف آشپزخانه چقدر ظریف و لطیف باشند، شما همچنان می توانید با استفاده مناسب، آنها را تا سال ها در آشپزخانه خود داشته باشید.
۴- تفاوت ظاهری ظروف سرامیکی و گرانیتی
وقتی صحبت از نبرد زیبایی شناسی به میان می آید، ظروف سرامیکی برنده آشکار هستند. ظروف گرانیتی در مورد رنگ آمیزی بسیار محدود هستند، در حالی که ظروف سرامیکی رنگ های متنوعی دارند.
قابلمه گرانیتی و سرامیکی کدام بهتر است؟
همانطور که می بینید، تفاوت بین قابلمه های گرانیتی و سرامیکی بسیار ناچیز است و از نظر عملکرد، ایمنی و دوام بسیار مشابه یکدیگر هستند . اگرچه ظروف سرامیکی در حفظ گرما مؤثر نیستند، اما اگر به دنبال محصولی با کیفیت و مناسب برای آشپزخانه خود هستید، هر دو گزینه‌های عالی هستند. با این حال، اگر دوست دارید در آشپزخانه تان ظرف های رنگی داشته باشید، ظروف سرامیکی برای شما مناسب خوهند بود، زیرا رنگ های متنوعی دارند.
این محصول هنوز هم بی نقص نیست. پوشش سرامیکی که برای ماندگاری نیاز به مراقبت دارد، باید از استفاده از حرارت زیاد برای پخت و پز در هنگام استفاده از آن خودداری کرد و فقط از کفگیر و قاشق پلاستیکی یا چوبی استفاده کرد.
با وجود این مشکل، هنوز هم این اجاق سرامیکی یک چیز ضروری در آشپزخانه به حساب می آید. ایمن، نچسب و کم مصرف است. و مزایای آن بسیار بیشتر از معایبش است، بنابراین ممکن است بیشتر از آنچه برای آن پرداخت می کنید، دریافت کنید.
نحوه تعمیر و نگهداری ظروف گرانیتی و سرامیکی
همانطور که قبلاً اشاره کردم، هنگام استفاده از ظروف گرانیتی و سرامیکی باید مراقب باشید. برای آگاهی از نحوه شست و شوی آن ها، لازم است بدانید شستن این ظروف با اسفنج های مخصوص پیشنهاد می شود.
فقط از شوینده های مایع برای شستشو استفاده کنید، پودرهای شوینده برای این ظروف مناسب نیستند.
شاید تاکنون برای شما پیش آمده باشد که در هنگام مراجعه به یک فروشگاه، فروشنده خرید قابلمه های نانو گرانیت را به شما پیشنهاد کرده باشد و این سوال در ذهن شما ایجاد شده باشد که قابلمه نانو گرانیت چیست ؟ قابلمه های نانو گرانیت ترکیبی از سرامیک و تفلون هستند که کیفیت بالایی دارند.